صفحه 350

مسئله 2275- اگر زن دائم بميرد و اولاد نداشته باشد، نصف همۀ مال را شوهر او مى‏برد و اگر اولاد داشته باشد، يك چهارم مال او را شوهر مى‏برد. و اگر مرد بميرد و اولاد نداشته باشد، زن دائم او يك چهارم مال او را مى‏برد و اگر اولاد داشته باشد، يك هشتم مال را مى‏برد. و زن از مطلق ما يملك زوج ارث مى‏برد.

مسئله 2276- اگر ميّت بيش از يك زن دائم داشته باشد، يك چهارم مال يا يك هشتم مال به طور مساوى بين آنان قسمت مى‏شود، گرچه شوهر با هیچ‌یک از آنان يا بعض آنان نزديكى نكرده باشد، ولى اگر در مرضى كه به آن مرض از دنيا رفته زنى را عقد كرده و با او نزديكى نكرده است، آن زن از او ارث نمى‏برد و حقّ مهر هم ندارد، ولى اگر زن در حال مرض شوهر كند و به همان مرض بميرد، شوهرش گرچه با او نزديكى نكرده باشد از او ارث مى‏برد.

مسئله 2277- اگر زن را طلاق رجعى بدهند و در بين عدّه يكى از زن يا شوهر بميرد، از يكديگر ارث مى‏برند.

مسئله 2278- اگر شوهر در حال مرض عيالش را طلاق دهد و پيش از گذشتن يك‏سال قمرى در همان مرض بميرد، اگر زن شوهر ديگر نكرده باشد و طلاق به تقاضاى او نباشد، از مرد ارث مى‏برد.

مسئله 2279- آنچه كه مرد براى استفادۀ زن گرفته است، نظير لباس و زيورآلات و مانند اينها، بعد از مردن شوهر، جزو مال شوهر است.

مسئله 2280- قرآن و انگشتر و سلاح و لباس ميّت چنانچه مورد استعمال ميّت باشد، مال پسر بزرگتر است.

مسئله 2281- چيزهايى كه از اصل مال برداشته مى‏شود نظير قرض و مانند آن، بايد از آن چهار چيز هم به نسبت بردارند.

مسئله 2282- مسلمان از كافر ارث مى‏برد، ولى كافر از مسلمان ارث نمى‏برد، ولى اگر كافر بميرد و وارث مسلمان نداشته باشد، كافر از او ارث مى‏برد و اگر همۀ ورّاث مسلمان، كافر باشند، ارث او مال حاكم شرع است.

مسئله 2283- اگر كسى يكى از خويشان خود را عمداً يا به شبه عمد بكشد از او ارث نمى‏برد ولى اگر از روى خطا باشد از او ارث مى‏برد ولى از ديه قتل ارث نمى‏برد.

صفحه 351

مسئله 2284- در صورتى كه ميّت بچه‏اى داشته باشد كه در شكم مادر است، اگر در طبقۀ او وارث ديگرى نباشد، بايد صبر كنند، هرگاه زنده به دنيا آمد، همۀ ارث به او مى‏رسد، ولى اگر در طبقۀ او وارث ديگرى هم باشد، بايد هنگام تقسيم، سهم دو پسر را براى او كنار بگذارند و چنانچه مثلاً يك پسر يا يك دختر به دنيا آمد، زيادى را ورثه بين خودشان تقسيم مى‏كنند و چنانچه بيشتر از دو پسر به دنيا بيايد، سهم او از ورثۀ ديگر گرفته مى‏شود.

مسئله 2285- حقوقى را كه به خانوادۀ افراد بازنشسته مى‏دهند، اگر از زمان خدمتشان پس‏انداز شده باشد، جزو تركۀ ميّت است و به همۀ ورثه مى‏رسد و آنچه را از طرف خود اداره به عنوان اعانت و كمك مى‏دهند، به عنوان هركس بدهند، مال اوست.

مسئله 2286- اگر دو نفر يا چند نفر كه از هم ارث مى‏برند به سبب حادثه‏اى نظير غرق يا زلزله يا تصادف اتومبيل و مانند اينها بميرند و معلوم نباشد كداميك از آنها جلوتر مرده است، هر يك از ديگرى نسبت به آنچه كه قبل از مردن داشته‏اند ارث مى‏برند و آنچه را كه از يكديگر ارث برده‏اند به ورثۀ آنان منتقل مى‏شود.

مسئله 2287- كسى كه مفقود الاثر شده است، راجع به ارث بردن او يا تقسيم اموال او، بايد به حاكم شرع مراجعه شود تا حاكم شرع تعيين وظيفه نمايد، همينطور اگر يكى از خويشان او بميرد، در سهم ارث او بايد به حاكم شرع مراجعه شود.

مسئله 2288- اگر زنى بميرد و وارثى غير از شوهر نداشته باشد، همۀ مال او به شوهر مى‏رسد و اگر مردى بميرد و وارثى غير از زن نداشته باشد، يك چهارم مال به زن مى‏رسد و بقيه مال حاكم شرع است، و اگر كسى بميرد و اصلًا وارث نداشته باشد، همۀ ارث او مال حاكم شرع است.